Czym jest stres pourazowy?
Zaburzenie stresu pourazowego jest zaburzeniem będącym reakcją organizmu na bardzo stresujące wydarzenie, które przekracza zdolności adaptacyjne i możliwości dziecka (np.:wypadek samochodowy, bycie świadkiem zabójstwa, działania wojenne, kataklizmy). Na to zaburzenie cierpi około 4 % osób. Mogą zachorować zarówno dziewczynki jak i chłopcy. Czynnikami ryzyka wystąpienia zaburzenia stresu pourazowego są: używanie substancji psychoaktywnych w ostatnim czasie, niedawne stresujące wydarzenia życiowe, podatność genetyczna na zaburzenia psychiczne, brak wsparcia społecznego.
Po czym poznać, że dziecko ma zaburzenie stresu pourazowego
Każdy człowiek w każdym wieku, reaguje stresem na trudne wydarzenia. Kłopot zaczyna się, kiedy stresogenne wydarzenia przewyższają możliwości adaptacyjne dziecka. Dziecko lub nastolatek, które doświadczyło takiego wydarzenia może zachorować na zaburzenie stresu pourazowego. Zaburzenie to charakteryzuje się ponownym przeżywaniem tego wydarzenia w myślach, u młodszych dzieci w zabawie, w snach. Dziecko z opisywanym zaburzeniem unika sytuacji przypominających traumatyczne wydarzenie (np. ruchu ulicznego), często nie potrafi odtworzyć szczegółów przeżytego wydarzenia. Dzieci mogą przejawiać problemy związane ze snem, być bardziej pobudzone, mieć trudności z koncentracją uwagi.
Co zrobić jeśli dziecko ma zaburzenie stresu pourazowego?
Jeśli twoje dziecko przejawia opisane powyżej objawy nie zwlekaj i zgłoś się na diagnozę psychologiczną dziecka do psychologa dzieci i młodzieży. Szybka diagnoza zaburzenia stresu pourazowego pozwala na dopasowanie odpowiedniej formy interwencji, szybką interwencję psychologiczną oraz zminimalizowanie wtórnych kosztów, które może ponosić dziecko cierpiące na zaburzenie stresu pourazowego np.: samouszkodzenia mające na celu zminimalizowanie bólu psychicznego, pogorszenie funkcjonowania społecznego i edukacyjnego. Postaraj się o pisemną opinię z zaleceniami dla szkoły od psychologa dziecięcego.
Jak leczy się zaburzenie stresu pourazowego u dzieci i młodzieży?
Do podstawowych form leczenia zaburzenia stresu pourazowego należy terapia poznawczo-behawioralna, terapia grupowa, trening eeg-biofeedback, psychoedukacja rodziców i nauczycieli i farmakoterapia. Farmakoterapię-stosuje się przy silnych objawach zaburzeń emocjonalnych (zagrażających życiu lub zdrowiu dziecka) - ma ona na celu szybkie opanowanie przez dziecko objawów, nie leczy objawów a symptomy często powracają po odstawieniu leków i potrzebna jest interwencja psychologiczno-społeczna. Konieczna jest psychoedukacja rodziców i nauczycieli, aby nauczyli się postępować z dzieckiem cierpiącym na omawiane zaburzenie, prawidłowo odróżniali objawy zaburzenia stresu pourazowego od standardowego funkcjonowania dziecka i potrafili stworzyć optymalną ścieżkę rozwoju. Terapia psychologiczna ma na celu zaopatrzeć dziecko w umiejętność radzenia sobie ze swoimi emocjami i sytuacjami stresowymi przypominającymi traumatyczne wydarzenie oraz niekonstruktywnymi myślami mogącymi powodować spadek lub wzrost nastroju, ważne jest także wzmocnienie samooceny dziecka. Natomiast trening eeg-biofeedback bazuje na monitorowaniu i modyfikowaniu urządzeniem aktywności fal mózgowych odpowiedzialnych za samokontrolę i kontrolę emocjonalno-mięśniową.
Czego nie robić jeśli dziecko ma zaburzenie stresu pourazowego?
Nie należy zwlekać z diagnozą zaburzenia stresu pourazowego ponieważ im dłużej dziecko będzie ponosić konsekwencje trudności związanych z tym zaburzeniem większe ryzyko negatywnych konsekwencji np. niepowodzenia edukacyjnej społeczne, depresja, zaburzenia snu, trudności z koncentracją uwagi.
